Stent mi, Bypass mı?

Yazan: Prof. Dr. Şükrü Akyüz

Kalp damarı darlığının tedavisinde stent mi daha iyi, bypass mı? Bu, sık sorulan bir sorudur ve cevabı her hasta için farklıdır. Çünkü, herkes farklıdır. Doktorlar bu kararı vermeden önce pek çok faktörü göz önünde bulundururlar ve sizin için en iyisinin hangisi olduğuna öyle karar verirler. Bu yazıda, bu kararın verilmesindeki genel prensipleri özetlemeye çalışacağız.Stent mi, Byps mı

Kalp hastalıklarının nasıl tedavi edildiğine dair internet sitelerinde okuduğunuz ya da arkadaşlarınızdan duyduğunuz bazı bilgiler maalesef güncel ve doğru olmayabilir. Bunlar hatta size zarar bile verebilir. Sizin için en doğrusunu tıbbi durumunuzu anlayan ve güncel verileri takip eden bir doktor verebilir.

Kardiyologlar ve kalp cerrahları kalp hastalıklarının tedavisini yapan iki farklı doktor grubudur. Kalp cerrahları, kalpteki sorunları ameliyatla çözerlerken [örneğin, bypass (baypas)]; girişimsel kardiyologlar aynı sorunları ameliyatsız yöntemlerle çözerler (örneğin, stent). Hem stent işlemi hem de bypass ameliyatı; kalp damarlarındaki darlık ya da tıkanıklıkların açılmasında uygulanan etkili yöntemlerdir. Bu noktada hastalar doktora genellikle şu soruyu sorarlar: “Neden stent ya da bypass öneriyorsunuz?”. Cevabın altında yatan gerçekler şunlardır:

Bazı hastalarda stent tek seçenektir, bypass uygun değildir veya gereksizdir. Bazı hastalarda ise tam tersi geçerlidir; yani bypass tek seçenektir, stent uygun değildir veya gereksizdir. Bu hasta grubunda zaten kardiyologlar ve kalp cerrahları hemfikirlerdir. Ama, size bir doktor stent işlemini, diğer bir doktor ise bypass ameliyatını önermişse ne yapacaksınız? Burada kafanız doğal olarak karışacaktır. Aslında, çoğu hastada her ikisi de tercih edilebilir; yani ikisi de yanlış değildir. Bu, “Söz konusu insan sağlığı olunca, doğru olan yaklaşım bellidir” şeklindeki sezgilerinize ters gelebilir. Ama, güncel bilimsel veriler her iki tedavininin de uygun hastalarda doğru olabileceğini gösteriyor. Yine de bazen iki tedavi yönteminden biri diğerinden daha doğru bir seçenek olabilir.

Doktorunuz neden stent ya da bypassı tercih ettiğini açıklarken muhtemelen şunlardan bahsedecektir: Kalbinizdeki sorunların ciddiyetinden, diğer organlarınızdaki ilave sorunlardan ve genel sağlık durumunuzdan. Stent mi, Bypass mı?

  • Kalbinizdeki sorunların ciddiyeti: Çatallı damar, LMCA (sol ana damar), aşırı kireçli damar ve CTO (kronik tıkalı damar) gibi durumlar genellikle vakanın “kompleks” olduğu anlamına gelir. Damarlarınızda çok sayıda darlık ya da tıkanıklık varsa ve bu sorunlar kompleks yapıda ise tercih bypass lehinedir. Örneğin, üç damarda birden çok ciddi ve uzun darlıklar varsa genellikle bypass tercih edilir. Darlıklar kompleks veya çok sayıda değilse stent daha iyi bir seçenektir.  Ancak, gelişen teknoloji sayesinde kompleks vakalarda tecrübeli bir girişimsel kardiyolog bu damarları stentle de açabilir. mi, Bypass mı?
  • Diğer organlarınızdaki ilave sorunlar: Akciğer, karaciğer, böbrek veya beyin gibi hayati organlarınızda da sorunlar varsa bu, bypassın stentten daha riskli olacağı anlamına gelir. Örneğin, ilk incelemelerde (örneğin, anjiyo görüntüleri) damarların durumu bypassın daha iyi bir seçenek olacağını düşündürse de sonradan KOAH gibi ciddi bir akciğer sorununuz tespit edilirse solunum cihazından kurtulamama olasılığı nedeniyle, bypasstan ziyade artık stent daha doğru bir tercih haline gelir. Ya da tersine, aslında anjiyo görüntülerine göre stentle çözülebilecek bir damar sorununuz olsa bile ilaveten kalp kapaklarınızda da sorun saptanırsa zaten kalp kapağı ameliyatı olmak zorunda olduğunuzdan bu kez bypass tercih edilebilir; böylece, hem damar hem de kapak sorunlarınız tek operasyonda çözülmüş olur.
  • Genel sağlık durumunuz: Bazı hastalar günlük hayatta tuvalete bile yardım almadan gidemezler, yani çok düşkün yapıdadırlar. Bu hastalar bypass ameliyatını kaldıramayabilirler ve bypasstan ziyade stentin tercih edilmesi gerekebilir.

Hasta ve Hasta Yakınlarına Öneriler

  • Genellikle, kalp cerrahına gitmişseniz daha çok bypass; kardiyoloğa gitmişseniz daha çok stent lehine karar verecektir. Bu, doğal insani refleksler gereği böyledir ve genellikle ikisi de yanlış değildir. Yani, çoğu hasta için bir değil, iki ayrı çözüm yolu vardır.
  • İkinci kez bypass ameliyatı olmak oldukça risklidir. Bu hastalarda genellikle stent tercih edilir.
  • Stenti daralan ya da tıkanan hastalarda stent içine yine bir stent takılarak sorun çözülebilir. Çoğu kişide tekrar daralma olmaz. Ama, çok nadiren stent içinde tekrar (ikinci kez) darlık gelişebilir. Bu durumda artık genellikle stent önerilmez; bypass tercih edilir.
  • Bypassta, damar alınan bacaklarda ve göğüste büyük bir yara izi kalır. Bacaklarda ayrıca kalıcı ödem (şişlik) oluşabilir. Bunlar sizin için önemli bir estetik kaygıya neden olacaksa ya alternatif (yeni) ameliyat yöntemleri (küçük kesi ve robotla yapılan bypass) ya da stent tercih edilebilir. Ancak, küçük kesiyle veya robotla yapılan bypassın kalbe sağladığı tıbbi fayda (örneğin, yaşam süresi), klasik yöntemle yapılan bypassın sağladığı tıbbi faydayla aynıdır. Bu yeni yöntemlerin asıl faydaları, daha iyi bir estetik görünüm ve daha hızlı iyileşme sağlamalarıdır.
  • İlaçlı stentler, ilaçsız stentlerden daha iyidir. Son nesil (en yeni) ilaçlı stentler de önceki ilaçlı stentlerden daha iyidir. Ancak, son yıllarda üretilen ilaçlı stentlerin çoğunda ciddi bir kalite farkı bulunmamaktadır.
  • Bypass için alınacak damar için toplardamar değil de atardamarların tercih edilmesi daha iyidir.
  • Bypass olmak, ilerleyen süreçte gerekirse stent takılmasına engel olmaz. Stent takılması da sonradan bypass olmaya genellikle engel olmaz.
  • Bypass ameliyatından sonra hastanın toparlaması stente göre daha uzun sürer. Bu süre, bypassta genellikle birkaç haftayken stentte birkaç gündür.
  • Psikolojik yapınız önemlidir. Bazı insanlar korkularını bir türlü aşamaz ve aslında tıbben uygun olsa da bypass olmak istemez. Bu durumda kendinizi tedavisiz bırakmayın; stent olasılığını düşünün.
  • Daha önce size stentten ya da bypasstan hiç bahsedilmemiş olabilir. Bu tür ciddi kararlarda ikinci bir görüş almaktan çekinmeyin.
Not: Prof. Dr. Şükrü Akyüz, girişimsel kardiyologdur. Uzmanlık alanı, kalp hastalıklarının ameliyatsız yöntemler ile tedavisidir.

Sık Sorulan Sorular

Stent nedir?

Stent, tıkalı ya da daralmış kan damarlarını açık tutmaya yarayan telden örme küçük bir borudur. Bir tür iskeledir. Stent ile ilgili daha kapsamlı bilgi için ilgili blog yazımızı okuyabilirsiniz.

Stent

Bypass ameliyatı nedir?

Daralmış veya tıkanmış kalp damarlarını tedavi etmenin yollarından biri de tıkalı yerin sonrasına kan akımını yandan yedek damar bağlayarak sağlamaktır. Bu ameliyata bypass (baypas) ameliyatı denir. Bypass, İngilizce’de “yandan geçen” anlamındadır. Bypass ameliyatı için kullanılan damarlar, bacağınızdaki bir toplardamar veya göğsünüzdeki bir atardamar olabilir. Bazen bileğinizden alınan bir atardamar da kullanılabilir. Ameliyatta bu damarın (greft) bir ucu damarınızın tıkalı kısmının üst kısmına, diğer ucu da alt kısmına bağlanır. Bypass ameliyatı (Açık kalp cerrahisi) ile ilgili daha kapsamlı bilgi için ilgili blog yazımızı okuyabilirsiniz.

Açık Kalp Cerrahisi

Stent işleminde “kompleks vaka” ne anlama gelir?

Kompleks stent işlemi ya da kompleks vaka derken, yapılması normale göre çok daha zor olan işlemler kastedilir. Örneğin; çatallı damar, sol ana damar (LMCA), aşırı kireçli damar ve kronik tıkalı damar (CTO). Bu vakalar eskiden sadece bypass ameliyatı ile tedavi edilebilirdi. Artık, teknolojik ilerleme ve artan tecrübe sayesinde kompleks stentleme işlemleriyle de tedavi mümkündür. Bunlar; farklı teknikler, farklı malzemeler ve tecrübe gerektiren işlemlerdir.

Kompleks stentleme

Stent işlemi riskli midir? Bypass ameliyatı riskli midir?

Her işlem gibi stent işleminin de bypass ameliyatının da riskleri vardır. Ciddi komplikasyonların her biri stentte her 1000 kişiden 2’sinde gerçekleşir. Bu sayı ameliyata göre daha düşüktür. Risk aslında kişiden kişiye değişir. Örneğin, kalp krizi sırasında acil yapılan stent işlemi daha risklidir. İlave başka ciddi bir hastalığı olan hastalara yapılan işlemler en tecrübeli hekimler tarafından yapılsa bile daha risklidir. Kompleks vakalara yapılan işlemler de daha risklidir. Her iki yöntemde de görülebilen ortak komplikasyonlar şunlardır:

  • Kasık ya da el bileği damarı hasarı: Stent işleminde giriş yerinde hafif morarma olması normaldir. Kasık ya da el bileği damarında ciddi kanama veya tıkanıklık gelişebilir. Dolayısıyla, kan takviyesi ya da acil damar ameliyatı nadiren gerekebilir. Ameliyatta da ilaç, kan ve sıvı verilebilmesi için açılan boyun yolu ve diğer damar giriş yerlerinde benzer sorunlar oluşabilir.
  • Kalpte ritim bozukluğu: Kendiliğinden geçen kısa süreli ritim bozuklukları sık görülür, ama önemi yoktur. Nadiren, ilaç ya da elektrik şoku verilmesini gerektiren acil durumlar gelişebilir.
  • Böbrek yetersizliği: Stent işlemi sırasında görüntü elde etmemizi sağlayan boya ortalama her 100 hastanın 5’inde böbrekleri bozar. Risk halihazırda böbrek sorunu olanlarda daha da fazladır. Örneğin, ileri evre böbrek yetersizliğinde risk 5 kat fazladır. Gelişen böbrek bozukluğu genellikle geçicidir; damardan sıvı takviyesiyle tamamen düzelir. Çok nadiren geçici diyaliz gerekebilir. Böbrek yetersizliği, kalbin durdurulup kalp-akciğer pompasına geçilmesi nedeniyle böbreğin az kan almasına bağlı olarak ameliyatta da görülebilir.
  • Alerji: Stent işleminde kullanılan boyaya bağlı nadiren alerji gelişebilir. Ciltte kaşıntılı kızarıklıklar oluşabilir, bunlar geçicidir. Çok nadiren alerjik reaksiyonlar solunumu engelleyecek kadar ciddi olur. Ameliyatta genel anestezi için verilen ilaçlar da alerjik sorunlara yol açabilir.
  • Kalp krizi: Stent işleminde, hastanın damarları çok narinse kateterler bu damarlara zarar verebilir. Bu riski önceden anlamak genellikle mümkün değildir. Bu nadiren kalp krizine neden olabilir ve hastanın acilen kalp ameliyatına alınması gerekebilir. Ameliyat uzun sürerse de ameliyat sonrası kalbin bir bölümü canlılığını yitirebilir ve kalıcı hasar (kalp yetersizliği) oluşabilir. Nadir de olsa hem stentler hem de bypassta takılan yedek damarlar (greft) tıkanıp kalp krizine neden olabilirler.
  • Felç: Kalbe ulaşmamızı sağlayan damarların narin bölgelerinden kateterin dokunmasıyla kopan küçük yağlar veya pıhtılar beyin damarlarına nadiren kaçabilir; geçici ya da kalıcı felç (inme) gelişebilir. Ameliyatta da kalp-akciğer pompasının bağlandığı damarda (aortta) bulunan yağlar veya sistemde oluşan pıhtılar nedeniyle felç gelişebilir.
  • Kalp damarı çatlaması, yırtılması veya patlaması: Stent işleminde nadiren bu sorunlar gelişir. Çoğu durumda işlem esnasında yapılan acil müdahalelerle sorun çözülür. Çok nadiren acil ameliyat gerekebilir. Bypassta da damarlara dikiş atılan yerlerden kan kaçağı olabilir.
  • Ölüm: Yapılan acil müdahaleler işe yaramayıp çok nadiren hasta hayatını kaybedebilir.
  • Diğer: Ameliyatta yukarıdaki risklere ek olarak; göğüste kesi yapılan yerde cilt enfeksiyonları, göğüs içi bölgede derin enfeksiyonlar, zatürre, yer yer akciğer dokusunda sönmeler (atelektazi), genellikle birkaç ay içinde düzelen hafıza kaybı veya net düşünme zorluğu, bacaktan akciğerlere pıhtı atması ve kalp zarının ameliyattaki kesiye bağlı olarak zamanla sertleşip kalbi sıkıştırması (konstriktif perikardit) gelişebilir. Nadiren, kalp zarı zamanla iltihaplanıp göğüs ağrılarına neden olabilir (Dressler sendromu).

Kompleks stent işleminin riskleri nelerdir?

Olası komplikasyonların türü kompleks olmayan vakalardakilerle aynı olsa da kompleks vakalarda komplikasyon çıkma olasılığı daha fazladır. Bu, kompleks vakalarda muhtemelen komplikasyon çıkacağı şeklinde yorumlanmamalıdır. Ölüm, felç, kalp krizi ve damar yırtılması gibi ciddi komplikasyonlar toplamda kompleks olmayan vakalara göre 3 kat daha yüksektir. Risk 3 kat fazla olsa da tersten okunduğunda kompleks vakaların %97’sinde aslında komplikasyon gelişmez. Ancak, bu istatistiğin mesleki ilgi alanı kompleks işlemler olan doktorlara ait ortalamayı gösterdiğini vurgulamak gerekir. Yani, vakanın zorluk derecesine ve doktorun tecrübesine göre komplikasyon oranı belirgin şekilde değişir.

Bu riskler beni kaygılandırdı, ne yapmalıyım?

Kaygılanmakta haklı olabilirsiniz, ama unutmayın: Bu komplikasyonlar çok nadir gelişir. Önemli olan stentin ya da bypassın gerçekten gerekli olup olmadığıdır. Eğer, güncel bilimsel verilere ve kılavuzlara uygun bir şekilde karar verilmişse düşük olasılıklara takılıp bu işlemlerden kaçınmak aslında kendinizi kalp krizi ve ölüm gibi risklere çok daha fazla maruz bıraktığınız anlamına gelir.

Kompleks stent işlemi ne kadar sürer?

Damarın anatomik özelliklerine ve kaç damara stent takılacağına göre bu süre değişir. Kompleks vakalarda genellikle 2-3 saattir.

Bypass ameliyatı kaç saat sürer?

Genellikle, 3 ile 6 saat sürer. Gerekli olan süre; bypass ameliyatının türüne, kaç damara bypass yapılacağına ve diğer bazı parametrelere göre değişkenlik gösterir.

Stent ya da ameliyat yerine sadece ilaçla tedavi olsam, olmaz mı?

Her zaman olmasa da çoğu durumda stent işlemi yerine aslında sadece ilaç tedavisi tercih edilebilir. Günümüzde kalbin oksijeni tasarruflu kullanmasını sağlayan ya da kalp damarlarını genişletip daha fazla kan akımı ve oksijen ulaştırılmasını sağlayan ilaçlar sayesinde hiç stent takmadan benzer faydalar elde edilebilir. Stentin en büyük faydası ilaçlara göre hastanın şikayetlerini daha hızlı (çoğunlukla, ertesi günden itibaren) gidermesi ve ömür boyu kullanılacak ilaç sayısını azaltmasıdır. Stent bazı özel durumlarda (örneğin, LMCA adı verilen büyük sol ana damar işlemleri) hastanın ömrünü de uzatır; kalp krizi gibi durumlarda yapılan acil stentleme işlemi ise hayat kurtarır. Bu özel durumlarda tek başına ilaçla tedavi olmak, stent kadar faydalı olmaz. Ameliyat ise çoğunlukla zaten bu özel durumlarda uygulanan bir tedavi yöntemidir. Ameliyat kararı alınacak kadar ciddi damar sorunları varsa tek başına ilaç kullanmak yetersiz kalır.

Kompleks stent işlemini kim yapar?

Her ülkede olduğu gibi ülkemizde de bu tarz işlemlerin eğitimini almış, mesleki ilgi alanı olarak bunlara yoğunlaşmış girişimsel kardiyologlar yapar.

Aşağıdaki video, Prof. Dr. Şükrü Akyüz’ün uyguladığı kompleks stent işlemlerinden birine örnektir. Sayfanın sonunda diğer örnek vaka videolarını da izleyebilirsiniz.

Kompleks işlemin başarılı olma olasılığı nedir?

Kompleks olmayan vakalara göre kompleks vakaların başarılı olma olasılığı daha düşüktür. Ortalama %70-90’dır. Ancak, vakanın zorluk derecesine ve doktorun tecrübesine göre başarı oranı belirgin şekilde değişir.

Kompleks işlem başarısız olursa durumum daha mı kötü olur?

Başarısız olma durumunda damar yapınızdaki durum genellikle aynen devam eder. Dolayısıyla, şikayetleriniz ilk haline göre daha kötü olmaz; aynen devam eder.

Kompleks işlem başarısız olursa bir kez daha denenebilir mi?

Genellikle, evet. İlk işlemde mevcut olmayan özel malzemeler temin edildikten sonra aynı doktor işlemi tekrar yapmayı deneyebilir ve bu kez başarı sağlanabilir. Bazen daha tecrübeli, daha farklı teknikler uygulayabilen ve özel malzeme imkanı daha iyi olan başka bir doktor işlemi tekrar yapmayı deneyebilir ve başarılı olabilir. Bazen de vaka teknik açıdan çok zor olup aslında başarısızlık söz konusu değildir; sadece, uzun sürdüğü için hastada radyasyon hasarı ve fazla boyaya bağlı böbrek hasarı gelişmemesi adına doktorunuz işlemi tamamlanmadan sonlandırır ve işlemin devamını ayrı bir seansta yapar.

Çok sayıda stent takılması sorun olur mu?

Kompleks vakalarda genellikle daha fazla yerde sorun vardır, bu nedenle de daha fazla stent gerekir. Ne kadar fazla ve uzun stent takılırsa tıkanma ve daralma olasılığı da o kadar fazla olur. Ama bu, stentlerin muhtemelen tıkanacağı şeklinde yorumlanmamalıdır. Stent içinde aşırı doku büyümesine bağlı daralma; kompleks olmayan her 100 vakanın ortalama 5’inde gelişirken, kompleks olan her 100 vakanın 15’inde gelişir. Tersten okunduğunda, kompleks vakaların aslında %85’inde stentlerde sorun gelişmez. Unutmayın, darlık gelişse de ikinci kez yapılan stent işlemiyle bunların çoğunda sorun çözülür ve tekrar darlık gelişmez. Stentin pıhtıyla aniden tam tıkanması olasılığı ise %1’den düşüktür (Kaynaklar: 2018 ESC/EACTS Guidelines on Myocardial Revascularization / 2022 Braunwald’s Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine, 12th ed.).

Bypass ameliyatında yeni takılan damarlar tıkanır mı?

Bypass ameliyatında yeni takılan damarların (greft) tıkanma olasılığı greftin türüne göre değişir. Atardamar olan greftler (göğüsten alınanlar) yaklaşık her 10 kişiden 1’inde 10 yıl içinde tıkanır. Oysa, toplardamar olan greftler (bacaktan alınanlar) her 10 kişiden 5’inde 10 yıl içinde tıkanır; hatta 5 kişiden 1’inde bu tıkanıklık ilk 1 yıl içinde gerçekleşir. Özetle, atardamarların kullanılması uzun vadede damar açıklığı açısından en iyi sonuçları sağlar (Kaynaklar: 2018 ESC/EACTS Guidelines on Myocardial Revascularization / 2022 Braunwald’s Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine, 12th ed.).

Stent takılan hasta kaç yıl yaşar?

Stentlerin belli bir ömrü yoktur. Teknik açıdan başarılı olan bir stent işlemi sonrası hastanın; ilaçlarını düzenli kullanması, yüksek tansiyon ve diyabet gibi risk faktörlerini kontrol etmesi ve sağlıklı yaşam tarzını uygulamaya başlaması stentin tıkanma veya daralma olasılığını oldukça azaltır. Çoğu hastada stentler ömür boyu açık kalırlar. Stentlerin pıhtıyla aniden tıkanıp kalp krizine yol açması her 100 kişiden sadece 1’inde görülen bir tablodur. Bunun pek çok nedeni olsa da en sık nedeni hastanın kan sulandırıcı ilaçlarını kullanmamasıdır. Aşırı doku büyümesi sonucu stent içinde tekrar daralma olabilir. Bu olacaksa, genellikle ilk 1 yıl içinde olur. Yani, ilk 1 yılı atlatan hastaların sorun yaşama olasılığı son derece düşüktür. Stent takılacak hastanın kaç yıl yaşayacağı ise net olarak bilinemez. Sadece, aynı özelliklere sahip önceki hastaların istatistiklerine bakılarak tahmini yüzdeler verilebilir. Bu istatistiği olumsuz etkileyen faktörlerin en önemlileri şunlardır: Hastanın yaşlı olması, kalp yetersizliği, kalp kapağı hastalığı, başka organlarda da ciddi hastalıkların varlığı, ilaç uyumsuzluğu ve sosyal destek eksikliği.

Bypass ameliyatı olan hasta kaç yıl yaşar?

Ameliyattan sonra çoğu insan kendini daha iyi hisseder ve yıllar boyunca hiçbir şikayet oluşmaz. Ancak, zamanla, yeni takılan damarlar tıkanabilir ve stent veya ikinci kez bypass ameliyatı gerekebilir. Hastanın kaç yıl yaşayacağını ise kestirmek zordur. Bu süre, bazı hastalarda (örneğin; diğer hayati organlarından birinde ciddi sorunlar olan vakalarda) birkaç yıl gibi kısa olabilirken, bazı hastalarda yaşam beklentisi sağlıklı insanlarla aynıdır.

Kompleks Stent Vakalarımızdan Örnekler

     VAKA 1

  • Sorun: Kalbin ön ana damarındaki (LAD) kıvrımlı bölgede darlık var.
  • Başka bir hastanedeki karar: Bypass ameliyatı.
  • Hastanın kararı: Kaygıları nedeniyle ameliyat olmak istememiş.
  • Son karar: Kompleks stentleme teknikleriyle damarın açılması.
  • Girişimsel kardiyolog: Prof. Dr. Şükrü Akyüz
  • Sonuç: Başarılı.

     VAKA 2

  • Sorun: Kalbin ön ana damarındaki (LAD) çatallı bölgede darlıklar var.
  • Başka bir hastanedeki karar: Bypass ameliyatı.
  • Hastanın kararı: Kaygıları nedeniyle ameliyat olmak istememiş.
  • Son karar: Kompleks stentleme teknikleriyle damarın açılması.
  • Girişimsel kardiyolog: Prof. Dr. Şükrü Akyüz
  • Sonuç: Başarılı.

     VAKA 3

  • Sorun: Kalbin sol ana damarında (LMCA) darlık var. Darlık, damarın çatallandığı riskli bölgede bulunuyor.
  • Başka bir hastanedeki karar: Hastanın akciğer ve böbreğinde de ciddi sorunlar olduğu için bypass ameliyatı çok riskli olacağından heyet kararıyla riskli stentleme işlemi.
  • Hastanın kararı: Riskli de olsa stentleme işlemini onaylıyor.
  • Son karar: Kompleks stentleme teknikleriyle damarın açılması.
  • Girişimsel kardiyolog: Prof. Dr. Şükrü Akyüz
  • Sonuç: Başarılı.

     VAKA 4

  • Sorun: Kalbin yan tarafındaki ana damarda (CX) bulunan stent tamamen tıkanmış. Tıkanıklık damarın çatallandığı riskli bölgede uzun süredir bulunuyor (CTO).
  • Başka bir hastanedeki karar: Medikal takip, yani ilaçla çözüm.
  • Hastanın kararı: İlaçları uygun şekilde kullanacağını onaylıyor.
  • Son karar: Başlangıçta bu karar uygun olsa da hastanın yürürken oluşan göğüs ağrısı çok sayıda ilaç kullanmasına rağmen hala devam ediyormuş. Bu nedenle son karar, kronik tıkalı damarın kompleks stentleme teknikleriyle açılması. Bypass ameliyatı bu yan damar için zaten seçenekler arasında değil.
  • Girişimsel kardiyolog: Prof. Dr. Şükrü Akyüz
  • Sonuç: Başarılı.

     VAKA 5

  • Sorun: Kalbin ön ana damarının (LAD) çatallanıp ikiye ayrıldığı dallardan birinde darlık, diğerinde de kronik tam tıkanıklık (CTO) var.
  • Hastanın kararı: Hem ameliyata hem stente uygun anatomi var. Hasta, stent tercih ediyor.
  • Karar: Kompleks stentleme teknikleriyle damarın açılması.
  • Girişimsel kardiyolog: Prof. Dr. Şükrü Akyüz
  • Sonuç: Başarılı.